سفر به خانه خدا در تعریف صنعت گردشگری با عنوان “توریسم مذهبی” شناخته میشود؛ اما کشته شدن 3500 نفر در 9 سفر حج نشان میدهد که سعودیها باید ابتدا درباره هنر توریسم مطالعه کنند! حادثه تلخی که به تازگی در عربستان رخ داد و حدود 1400 کشته و زخمی بر جای گذاشت، نخستین حادثه نیست و به احتمال زیاد آخرین حادثه نیز نخواهد بود؛ چرا که سعودیها در طول سالهای گذشته ثابت کردهاند که هم بدترین خدمات را در قبال پولهایی که به این کشور سرازیر میشود ارائه میدهند و هم اطلاعی از علم و صنعت گردشگری ندارند. از سال 1978 تا 2006 در اثر 8 حادثه که برای حجاج در عربستان رخ داده است، 3 هزار و 308 نفر کشته و هزارن نفر مجروح شدهاند. حال با افزودن آمار حادثه اخیر، تعداد کشتهها در 9 سفر به حدود 3500 نفر میرسد! یعنی به طور متوسط در حادثه 388 نفر کشته شدهاند.