روزی که به سمت تو می آید.

به دنبال تقویم می گردید. آن را پیدا می کنید. به سرعت روزی که در آن هستیم را پیدا می کنید و متوجه می شوید که تا آخر ماه تقریبا دو هفته مانده است. بعد دو دستی بر سر خود می زنید و به یاد مانده حساب خود می افتید که به زور تا یک هفته مخارج شما را پاسخ می دهد. این روزها دغدغه ی بسیاری از مردم مسائل اقتصادی آن هاست. به طوریکه کمتر کسی پیدا می شود که پول و خرج و قسط و مدیریت آن ها تا انتهای ماه جزو فکر های روزانه اش نباشد. در سال های اخیر هزینه های روزانه ی زندگی افزایش پیدا کرده و فشار اقتصادی اقشار متوسط و ضعیف را هدف گرفته است.هم زمان با افزایش قیمت ها شاهد ثابت ماندن نرخ بیکاری در کشور هستیم. با توجه به گزارش مرکز آمار ایران در پاییز سال 93، نرخ بیکاری نسبت به گذشته همچنان ثابت مانده است.

خدایا، اصلا منو می بینی؟!

در این شرایط، موضوع رزق و روزی یکی از دغدغه های جدی ذهن مردم است. شاید بسیاری نمی توانند کاهش و افزایش درآمد خود را مطابق عدالت الهی بدانند. تفاوت در سطوح مالی را بی توجهی خدا می دانند و شاید عده ای با مشاهده ی افراد بالادست خود شکایت های جدی به درگاه خدا می برند و خدایی ناکرده دل از محبت خدا قطع می کنند.
نکته بسیار مهم این است که، نسل بشر نباید اشتباهات مدیریتی، ضعف های تصمیم گیری و یا هر علت دیگر که این شرایط سخت اجتماعی را ساخته است، نتیجه ی کار کسی جز خودمان بدانیم.
البته مقایسه بین خود و دیگران هم علت دیگر این افکار است و از سوی دیگر وجود فشارهای مالی این مقایسه ها را تشدید می کند و سوالات ما را متعدد و متنوع خواهد کرد.

چه کنیم؟

بهتر این است که برای روشن شدن موضوع، به گفتار اهل بیت علیهم السلام مراجعه کنیم. همانان که نمایندگان خدا بر روی زمین هستند و سخنان شان رافع مشکلات و دل نگرانی های ما.
امیر المومنین علیه السلام می فرمایند: الرِّزْق رِزْقَانِ رِزْقٌ تَطْلبه  وَ رِزْقٌ یَطْلبکَ فَإِنْ لَمْ تَأْتِهِ أَتَاک (1)
رزق دو گونه است. یکی آن رزق که تو آن را می جویی (و باید آن را طلب کنی) و دیگری رزقی که خود به سمت تو می آید که حتی اگر تو به سمت آن نروی،  به سوی تو خواهد آمد.
این کلام زیبای حضرت علی علیه السلام بیان کننده آن است که رزق انسان به دو دسته تقسیم می شود. بخش اوّل رزقی است که ما می بایست به دنبال آن باشیم و برای به دست آوردن آن از مسیر صحیح تلاش کنیم و دیگری رزقی است که خود به سمت ما می آید و چه بسا ما به دنبال آن نباشیم.
با این نگاه تلاش های روزانه ی ما رنگ و بوی دیگری خواهد گرفت. چرا که می یابیم:
وظیفه ی ما تلاش در جهت کسب روزی حلال است و نهایتا چیزی که به دست می آید متشکل از دو بخش است که تفکیک آن سخت است و به راحتی مشخص نیست. نمی دانیم درآمدی که کسب کرده ایم همه در گروه رزقی است که ما به دنبال آن رفته ایم و یا قدرت بی انتهای الهی در شکل دهی آن نقش داشته است.

شاید لطفی شود، آگاه نباشیم!

بسیاری اوقات حتی نمی توان درک کرد که چه مقدار از روزی ما به صورت نقدی و قابل مشاهده به دست ما رسیده است و چه مقدار از آن قابل مشاهده نیست. لطف خدای متعال در برطرف شدن یک حادثه بسیاری از هزینه های ما را کاهش می دهد. به عبارت دیگر به جای آن که پول نقد در اختیار داشته باشیم و زحمت و رنج حادثه را به جان بخریم و سپس از مبلغی که در اختیار داریم برای درمان مشکل مان خرج کنیم، این مرحمت خدای متعال است که  مبلغی را کمتر از قبل در اختیار داریم اما سلامتی ما برقرار است و از خطری که رفع شده، آگاه نیستیم. شاید این جایی است که لطف خدا را به چشم ندیده ایم و با این حال منکر توجه او به سمت خودمان می شویم. در حالیکه این محبت خدا برای ما سود اقتصادی بسیاری داشته است.

بنا بر این باید بینش خود را نسبت به آن چه که به عنوان درآمد به دستمان می رسد تغییر دهیم.
 باید در کنار توکل به خدا و توسل به اهل بیت علیهم السلام، فعالیت اقتصادی خود را پرتوان و جدی به پیش ببریم و سعی کنیم معایب کاری مان را برطرف کرده و به فکر ارتقای شغلی خود باشیم و در دل به نظر لطف همیشگی خداوند ایمان داشته باشیم هر چند آن را به چشم نبینیم.
بدانیم که خدای متعال در هر حالتی جز خیر و آرامش برای ما نمی خواهد. حتی در روزهایی که سختی ها از هر طرف به ما فشار می آورد، باید به خاطر داشت که نظر  حکیمانه ی خدا مستدام است و اقتضای حکمت او از جهت پیشرفت معنوی خود ما یا جایگزینی سختی های دنیوی با راحتی های بی شمار آخرتی، این است که مدتی را در حال فشار و احیانا تنگدستی بگذرانیم.
مثال این سخن مانند دکتری است که بر اساس دانش خود به بیماران بستری در بیمارستان سر می زند. برای ناهار بیماری چلوکباب در نظر می گیرد و برای دیگری یک لیوان شیر!
جاهل و نادان کسی است که این تفاوت را دلیل بی مهری پزشک بداند. در حالیکه نظر طبیب تماما خیر و نفع بیمار است، در عین آن که با دیگری تفاوت دارد. با همه ی این توصیفات آیاتی از قرآن، دعاها و اذکار مختلفی برای افزایش رزق و روزی سفارش شده است که می توانید در کنار تلاش بی وقفه ی خود از آن ها کمک بگیرید.اما طبیعتا نباید از اموری که به ما در افزایش درآمد کمک می کنند نیز غافل شد، استفاده از راه حل های منطقی و مدیریتی در جهت افزایش کسب حلال، نه تنها اشتباه نیست بلکه لازم و ضروری است.

پی نوشت:
من لا یحضر ج 4 ص 386