صحنه سیاسی کشور این روزها که هنوز هم زمان زیادی تا برگزاری انتخابات مجلس دهم باقی مانده است، شاهد اظهارنظرهای فراوانی درباره آرایش سیاسی مجلس آینده است و طیفهای مختلف سیاسی کشور خیز انتخاباتیشان برای حضور موثر در انتخابات را برداشتهاند. برخی بر این موضوع تاکید میکنند که اکثریت مجلس آینده متعلق به اصولگرایان است و آنها قطعا پیروز این میدان خواهند بود. برخی اصلاحطلبان را بدون تردید پیروز میدانند و برخی هم از تحرکات انتخاباتی افرادی که متعلق به هیچ جناحی در کشور نیستند اما در اندیشه تکیه بر کرسیهای سبز بهارستان هستند خبر میدهند و آنها را مهرهها و بازیگران سیاسی منتصب به ریاست سابق دولت میدانند. البته بسیاری معتقدند این طیف به تاریخ پیوسته و اساسا مهرهای سوخته محسوب میشوند. جدای از اینکه فعالیتهای پنهان و زودهنگام انتخاباتی گروههای سیاسی آغاز شده است، دو نکته را نباید از نظر دور داشت. اول اینکه اصولگرایان با وجود وحدت در ریشه های اعتقادیشان، بر سر برخی اصول با یکدیگر اختلاف نظرهای جدی دارند و طیف سنتی اصولگرایان با طیف های جدید آن مانند جبهه پایداری اختلافات مبنایی دارند و اینکه در زمان انتخابات به فهرست واحدی برسند یا خیر از جمله دغدغههای موجود در این جبهه است.
بحث دیگر همراهی اصلاحطلبان و دولت است. بسیاری دولت روحانی را اصلاح طلب نمیدانند و معتقدند این دولت نه کاملا اصولگراست و نه کاملا اصلاح طلب اما اصلاح طلبان خود را بیشتر به دولت نزدیک میدانند و این شائبه که آیا لیست اصلاح طلبان تحت حمایت دولت خواهد بود یا خودشان راسان اقدام خواهند کرد، از جمله مباحث دیگری است که مطرح میشود.
البته یکی از نگرانیهایی که در میتینگهای اصلاحطلبان مطرح میشود و متاثر از فعالیتشان در سال 88 است، بحث رد صلاحیتهاست و اینکه ممکن است با برخورد حذفی شورای نگهبان روبرو شوند و از همین حالا در حال ابراز نگرانی در این راستا هستند.
اصولگرایان و تاکید بر وحدت
اصولگرایان مانند اصلاحطلبان چندان رو بازی نمیکنند و هنوز نمیتوان دقیق درباره سیاست انتخاباتیشان اظهار نظر دقیقی کرد کما اینکه چند دستگی در میان آنها وجود دارد. اما آنچه غیر قابل انکار است این است که آرام آرام ضرب آهنگ انسجام و اتحاد بین جریان اصولگرایی تندتر میشود و باید منتظر بمانیم تا نتیجه آن را در انتخابات ببینیم؛ چرا که لیدرهای این جریان بر این نکته تاکید دارند که در حال حاضر بسیاری از حرفها در این زمینه حاشیهای بوده و دقیق نیست.
فعالیتهای اصولگرایان که تا به حال عنوان انتخاباتی بودن از آن شنیده نشده اما در اصل با رویکرد انتخاباتی صورت گرفته است، برگزاری چند نشست عمومی و چند مصاحبه برای تأکید بر وحدت بوده است. البته قطعا اصولگرایان با توجه به دسترسیهایشان اقدامات پشت پرده خود را آغاز کردهاند و نمود آنها را در ماههای آینده قطعا خواهیم دید. برخی از سران اصولگرایی اظهارنظرهای اصلاحطلبان و پیش بینیهایشان مبنی بر پیروزی در انتخابات مجلس را موجب تقویت جریان اصولگرایی خواندند و حتی از این حیث از جریان رقیب خود تشکر کردهاند که به تقویت وحدت آنها کمک کرده است.
در برخی اظهارات از جبهه اصولگرایی، میزان موفقیت اصلاحطلبان در انتخابات مجلس به توفیقات دولت گره زده شده است و این در حالی است که اصلاحطلبان از عملکرد فعلی دولت چندان هم رضایت ندارند و انتقادات جدی به عملکرد دولت یازدهم وارد میدانند که پیگیری موضوع رفع حصر یکی از آنهاست.
در مدت اخیر برخی سخنرانیها و مصاحبهها از برگزاری نشستهایی محفلی و البته غیررسانهای برای وحدت اصولگرایان خبر میدهد و اینکه موارد اختلافی اندکی بین اصولگرایان وجود دارد و گامهای وحدتآفرین، یکی یکی در حال پیشرفت هستند.
آیتالله مصباح یزدی که از جمله عناصر بسیار تاثیرگذار در جبهه اصولگرایی است و طیفهای موجود در این جبهه او را قبول دارند، در نشستی که رنگ و بوی انتخاباتی داشت اصولگرایان باید نسبت به اصول بینشی بینش آگاهانه، و نسبت به ارزشهای اسلامی و انقلابی باور آگاهانه پیدا کنند و اعتقاد خود به روشهای امام (ره) و جانشین ایشان را براساس کتاب و سنت تقویت کنند.
حال با توجه به سکوت قابل تامل اصولگرایان درباره انتخابات و اینکه تنها در حد ذکر این نکته که در حال رسیدن به وحدت هستند، اظهار نظر انتخاباتی داشتهاند، باید منتظر ماند و دید آیا آنها حاضر به تقسیم قدرت با اصلاحطلبان هستند؟ آیا طیف منتصب به احمدینژاد که این روزها بسیار فعال شدهاند و آرا این جبهه را نشانه گرفتهاند قادر خواهند بود در عرصه سیاسی فعال وارد شوند و مجدد باعث ریزش آرا در اردوی اصولگرایان شوند؟ تحلیلگران سیاسی بر این باورند که اصولگرایان بیش از اینکه از اصلاحطلبان و قدرتگیری آنها باید نگران باشند، باید با دقت به رصد فعالیت حامیان احمدی نژاد بپردازند و برای بار دوم از این ناحیه دچار خسارت نشوند.
اصلاح طلبان، از برگزاری میتینگ تا تشکیک در آرا
بر خلاف اصولگرایان که بیصدا در حال فعالیت هستند، اصلاح طلبان از بعد از پیروزی روحانی در انتخابات، در شیپور انتخابات مجلس دمیدهاند و مدتی است در حال برگزاری میتینگ و نشست سیاسی، سفرهای استانی، اظهارنظر درباره ترکیب هئیت رئیسه مجلس و حتی تشکیل در آرا و نتایج انتخابات هستند. البته شاید این رفتار کمی طبیعی به نظر برسد چرا که آنها مدتی از صحنه فعالیت های سیاسی کشور حذف شدند و این روزها با امید بیشتری برای بازگشت به این فضا تلاش میکنند و البته نگرانیهایشان در بارهه رد صلاحیتها و ... شاید با توجه به پیشینه ذهنی آنها و رد صلاحیتهای مجلس ششم باشد. یکی از جدیترین چهرههای اصلاحطلبی که با امید فراوان برای راهیابی به مجلس این روزها مشغول فعالیت است، محمدرضا عارف است. او از همان روزهای نخست ریاست جمهوری روحانی درباره عزمش برای شرکت در انتخابات مجلس دهم خبر داده بود.
البته اردوی اصلاح طلبان که در گذشته و برخی مواقع درست تصمیم نگرفتند این بار هم چندان روی خوشی به عارف نشان ندادند و از هر طرف این طیف صدایی به گوش میرسد. البته برخی عقلای اصلاحطلب کمی جلوتر را هم در نظر گرفتهاند و تنها ترکیب مجلس برایشان اهمیت ندارد و انتخابات ریاست جمهوری دولت دوازدهم را هم برای اصلاح طلبان دارای اهمیت میدانند که این مهم در یادداشت الیاس حضرتی و یک بار هم در بین سخنان حسین مرعشی مطرح شد.
اصلاحطلبان در فعالیت های انتخاباتی خود حتی پای دولت را هم مشخصاً به میان کشیده و دو خواسته اصلی ورود دولت به بحث تأیید صلاحیتها و همچنین حمایت دولت از اصلاحطلبان را مشخصاً و طی چندین مرتبه خواستار شدهاند.
جدای از مسئله تشکیک در تأیید صلاحیتها و نتیجه انتخابات آتی، برخی رسانه های اصلاح طلب بر این باورند که مجلس دهم میتواندآخرین ایستگاه فعالیت سیاسی اصلاحطلبان باشدوبرای همین اصلاحطلبان باید دقت کنند. اصلاحطلبان همچنین از برگزاری میتینگ سیاسی هم غافل نماندند و چندی قبل همایشی را تحت عنوان «امتداد اعتماد» و با میزبانی بازماندگان حزب اعتماد ملی که دبیرکل آن درحصر بسر میبرد، برگزار کردند. در این مدت اظهار نظرهای سیاسی اصلاح طلبان برای جلب توجه آرا مردم کم نبوده است. موسوی لاری از احمدینژاد و اصولگرایان سخن گفت، محمدرضا عارف از نگاه امنیتی به دانشگاهها، رضا خاتمی تحلیل خود را درباره راهکارهای اصلاحطلبان برای انتخابات مجلس ارایه داد، موسوی تبریزی به کالبدشکافی توهینها و تهمتهای تندروها به هاشمیرفسنجانی پرداخت و مسعود پزشکیان هم از سختی پیش بینی کردن نتیجه انتخابات مجلس دهم سخن گفته است. حالا باید دید سکوت اصولگرایان و افشاگریهای به یکبارهشان نتیجه بخش است یا تعدد فعالیت های اصلاح طلبان.
آنچه بیش از هر چیز دارای اهمیت است، اینکه پیروز اصلی انتخابات مردم هستند و تمامی فعالیتها باید با هدف مشارکت حداکثری مردم باشد و تامین منافع ملت باید از شعار به عمل تبدیل شود. البته مقام معظم رهبری پیش از این درباره فعالیت زودهنگام انتخاباتی فرمودهاند: «این فعالیتهای زودهنگام انتخاباتی موجب منحرف شدن ذهنها از مسائل اصلی، مشغول کردن افراد به یکدیگر، و برخی بدگوییها میشود و این، به ضرر مصالح کشور است»