اگر وابستگی بین فرزند و والد از حد طبیعی خود خارج شود، برای هر دوی آنها بد است. رابطه عاطفی و هیجانی که بین والد و فرزند به وجود می آید در ایجاد نوع رابطه بین فردی آن ها در آینده بسیار تأثیرگذار است. این پیوند آنقدر مهم جلوه می کند که حتی در شکل گیری سبک رفتاری و شخصیتی کودک نیز موثر است. ما با رابطه عاطفی عمیقی که بین خود و فرزند مان به وجود می آوریم می توانیم به او احساس اعتماد، اطمینان، اعتماد به نفس، عشق و محبت را هدیه دهیم. فرزندی که در آینده قرار است وارد جامعه ای بزرگ تر شود، خود را مقید می داند در چارچوب اخلاق، موازین اخلاقی و خانوادگی قدم بگذارد، اما شرایط زمانی وقتی برای خانواده وخیم می شود که این وابستگی بین فرزند و والد از حد طبیعی خود خارج شود. یعنی وقتی کودک متوجه می شود که مادر لحظه ای در اطراف او نیست، شروع به بی قراری و گریه کند و خواستار آن باشد که مادر هر چه سریع تر نزد او بازگردد تا او دوباره آرامش یابد. برخی مادران اظهار می کنند من حتی اگر لحظه ای در اتاق، کاری داشته باشم و کودکم را در پذیرایی خانه برای چند ثانیه تنها بگذارم، او سریع شروع به گریه و داد و فریاد می کند. این مادران مدام گله و شکایت از این موضوع دارند که تنها گذاشتن فرزندانشان برای لحظه ای هم می تواند برایشان عذاب آور و خسته کننده باشد.در این جا ما به چند راهکار عملی درباره ایجاد رابطه ای بهتر بین والد و فرزند اشاره می کنیم.
توبیخ و سرزنش، گره را کورتر می کند
برخی افراد در جامعه وقتی با یک مشکل روانشناختی روبرو می شوند علاقه مندد که هر چه سریع تر مرحله درمان و بهبودی را طی کند. مشکل اضطراب جدایی در کودکان یکی از همین مشکلات است. یعنی والدین می خواهند هر چه سریع تر کودک شان یاد بگیرد که در لحظات هر چند کوتاه مدام بهانه گیری نکند. یادگیری این مهارت، نیازمند طی یک مدت زمان نسبتا طولانی است که صبر و شکیبایی والدین را می طلبد. اما نکته بعدی که والدین باید نسبت به آن توجه نشان دهند آن است که توبیخ و سرزنش فرزندشان را کنار بگذارند. مثلا مادری که در موقع گریه فرزندش شروع می کند به نصیحت و گفتن این که "تو دیگر بچه نیستی چرا همیشه با داد و فریادت اعصاب و روان ما را برهم می زنی ... من از دست رفتارهای بچه گانه ات خسته شده ام هیچوقت یاد نمی گیری که دیگر بزرگ شده ای" برای حل مشکل خود یک گام رو به عقب برمی دارد. سرزنش کردن فرزند نه تنها موجب عملکرد بهتر کودک نمی شود بلکه او بیشتر سرخورده شده و چه بسا مشکل وابستگی او به والد نیز شدید تر شود. در مقابل بهتر است هر اقدام او مبتنی بر جدا شدن اش از شما - هر چند کوتاه مدت - مورد تشویق و تحسین قرار دهید تا بدین گونه کودک متوجه رفتار برتر خود در موقعیت های مختلف شود.
از چشم کوک به اتفاق نگاه کنیم
شما والدین وقتی خود در رابطه با موضوعی نامطمئن اید و احساس دلنگرانی و مشغولیت ذهنی می کنید، دوست دارید از طرف فرد مقابل به شما اطمینان خاطر داده شود. در واقع با همدلی کردن فرد دیگر، احساس می کنید از لحاظ روانی به یک آرامش نسبی خواهید رسید. کودکان ما نیز در هنگام اضطراب و استرسچنین احساسی را تجربه خواهند کرد. آن ها از دور شدن شما و بازگشت مجددتان نزد خوداحساس خوب و مطمئنی ندارند. بهتر است احساس او را درک کنید و به جای نیش و کنایه به او بگویید فرزندم می دانم چهقدر احساس ناراحتی و دلتنگی می کنی، اما مطمئن باش من بعد از یک ساعت پیش تو باز می گردم اصلا نگران نباش.
موقعیت پیش بینی پذیر ایجاد کنیم
یکی دیگر از مواردی که می تواند اضطراب ناشی از جدایی را در فرزندان ما کاهش دهد آن است که یک وضعیت پیش بینی شده برای فرزندتان به وجود آورید. یعنی اگر قرار است محیطی را که همراه با کودک هستید ترک کنید و برای ساعاتی او را تنها بگذارید حتما از قبل به او خبر دهید، حتی اگر ترک این محیط در خود خانه باشد. مثلا از پذیرایی به سمت حمام می روید، بنابراین هیچگاه بی خبر او را ترک نکنید. به طور مثال به فرزندتان بگویید "پسرم من می خواهم بروم به اتاق. اگر کاری داشتی من آنجا هستم". اصولا موقعیت هایی که پیش بینی پذیر نیستند برای هر فردی اضطراب آور است و این شرایط زمانی وخیم تر می شود که ما با یک کودک دچار اضطراب جدایی روبرو هستیم.
بازی و داستان خوانی، درمان اضطراب جدایی
یکی از قشنگ ترین و آموزنده ترین روش ها برای آموزش استقلال در کودکان، خواندن داستان و اجرای نمایش و بازی با آن هاست. سعی کنید در طول روز با فرزندتان بازی هایی راه بیاندازید که در آن برای لحظه ای هر چند کوتاه مجبور به جدا شدن از همدیگر باشید. یکی از این بازی ها که خیلی از ما والدین در دوران کودکی آن را تجربه کرده ایم، قایم باشک بازی است. از طرفی خواندن داستان هایی که در آن این مفهوم گنجانده شده که مادر برای انجام امور بیرون از منزل خارج می شود و مجددا بر می گردد می تواند در بهبود شرایط روحی و آمادگی او در جهت کسب استقلال کمک کند.
همکاری هر دو والد مهم است
همکاری زن و شوهر در روند شکل گیری رفتار صحیح در کودکان بسیار مهم است. پدر می تواند هفته ای یک یا چند بار فرزند خود را برای خرید با خود بیرون ببرد و دوباره به خانه بازگرداند. یادتان باشد در زمان برگشت آن ها به خانه مادر حتما در خانه حضور داشته باشد. چنانچه شرایط برای حضور مادر فراهم نیست، بهتر است مدتی بعد به آن ها ملحق شود. بدین شکل کودک شما به یک اطمینان خاطری دست پیدا خواهد کرد.
اجازه دهید کودک کارهای شخصی اش را انجام دهد
یکی دیگر از روش هایتربیتی غلط والدین و مخصوصا مادر آن است که به کودک خود اجازه نمی دهد وظایف شخصی خود را بسته به سن فرزندش انجام دهد. یادمان باشد اگر فرزندمان قرار است یک کار شخصی مربوط به خود را انجام دهدحتی اگر ناقص باشد خود باید انجام دهد نه اینکه به بهانه ناتمام گذاشتن کار، آن وظیفه را خودمان بر عهده بگیریم. در غیر این صورت کودک این گونه یاد می گیرد که در انجام تمام امور شخصی خود متکی به توان و قدرت والدین باشد و بدین شکل شخصیت وابسته ای پیدا کند.
