قرآن کریم برخلاف افراد مدعی «تساوی حقوق زن و مرد» برای زنان جایگاهی را ترسیم می کند که موقعیتی والاتر از جایگاه بسیاری از مردان دارد. جایگاهی که زن را به عنوان الگویی نه تنها برای زنان که برای همه افراد جامعه معرفی می کند. زنی که پا را از حیطه زنانه فراتر گذاشته و به اشتغالاتی مانند بنایی یا رانندگی کامیون روی آورده که تناسبی با روح و جسم او ندارد. خانمی که با سختی های زیاد و کمبودهای فراوان زندگی شخصی و خانوادگی اش موفق به کسب بهترین درجات علمی شده است. خانم دیگری با نبوغ خود توانسته کارگاه خود را توسعه دهد و ریاست مجموعه بزرگی را به عهده دارد که کارگران و کارمندان فراوانی زیر نظر او به فعالیت اشتغال دارند. خانمی که به عنوان اولین زن موفق به سفر به ماه شده یا خود را به عنوان کاندید سفر به مریخ معرفی کرده است.
اگر اندکی بیشتر بیندیشیم نمونه های دیگری از این دست را خواهیم یافت؛ نمونه‌هایی که شاید دل بسیاری از خانم ها را برده و در میان مردم به عنوان ارزش هایی که موقعیت ممتازی به زن می بخشد از آن ها یاد می شود. در حدی که ارزش آن را می یابد که دوربین های تلویزیونی روی چهره او زوم کنند و هنر او را به رخ سایرین بکشند.
این ها به ارزش هایی تبدیل شده‌اند که فاصله ما را از ارزش های دینی و حقیقی بیشتر می کنند. وقتی یک خانم از نداشتن یک شغل درآمدزا خود را عقب تر از سایرین می داند، وقتی داشتن درآمد مستقل از شوهر را لازمه زندگی مشترک می داند! وقتی همه سعی خود را به کار می گیرد تا مدرک تحصیلی خود را ارتقا دهد، وقتی ثروت و موقعیت ممتاز اجتماعی ملاک مهمی برای او در انتخاب همسر می شود، وقتی زیبایی یک خانم، بر ارزش و میزان توجه به او می افزاید، همگی نشان از این دور شدن است.
قرآن چه می گوید؟
قرآن کریم در مسیری متفاوت از مسیر جامعه امروز ملاک های متفاوتی را در معرفی زن نمونه به کار گرفته است؛ بدون اینکه به مدرک تحصیلی توجهی داشته باشد، بی آنکه نظری به میزان دارایی آن زنان داشته باشد، بدون اینکه موقعیت اجتماعی آنان را موجب امتیاز آن ها بداند یا اینکه آن ها را صاحب فن و هنری مردانه معرفی کند، از آن ها به نیکی یاد نموده است. زنانی مانند آسیه همسر فرعون، مریم دختر عمران، ساره همسر ابراهیم نبی.
وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِندَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ وَنَجِّنِی مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ
وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهِ مِن رُّوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَکَانَتْ مِنَ الْقَانِتِینَ (تحریم / 11 و 12)
و براى کسانى که ایمان آوردهاند خدا همسر فرعون را مثل آورده آنگاه که گفت پروردگارا پیش خود در بهشت خانهاى برایم بساز و مرا از فرعون و کردارش نجات ده و مرا از دست مردم ستمگر برهان.
و مریم دخت عمران را همان کسى که خود را پاکدامن نگاه داشت و در او از روح خود دمیدیم و سخنان پروردگار خود و کتابهاى او را تصدیق کرد و از فرمانبرداران بود.
وَ إِذْ قَالَتِ الْمَلاَئِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَى نِسَاء الْعَالَمِینَ؛ (آل عمران، 42) و [یاد کن] هنگامى را که فرشتگان گفتند اى مریم خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است.
در بلندی مقام این بانوان همین بس که فرشتگان الهی را می دیدند و با آن ها گفتگو می کردند؛ همان گونه که مریم سلام الله علیها فرشتگان را می دید و با آن ها سخن می گفت و از فرمانشان اطاعت می کرد. (سوره‌ی آل عمران در آیه 42 و 43)
دیدن فرشته خداوند توسط همسر حضرت ابراهیم علیه السلام نیز نمونه دیگری از این دست است؛ زمانی که فرشتگان به محضر حضرت ابراهیم آمدند و در زمان پیری به او مژده آمدن اسحاق را دادند. این در حالی بود که همسر حضرت ابراهیم آن ها را می دید و از این سخنشان خندید و با آن ها در مورد پیری همسرش سخن گفت. (هود،71-73)
مسلماً امتیاز این زنان نسبت به زنان روزگارشان و حتی زنان دیگر، نه زیبایی بوده نه ثروت، نه مدرک تحصیلی و نه یک شغل درآمدزا. این را همگی بر آن واقفیم. اینکه کدام ارزش ها ملاک برتری این زنان شده را نیز همه می دانند. حتی موقعیت های اجتماعی هم سبب برتری زنان شمرده نمی شود؛ چرا که خداوند به زنان پیامبر صلی الله علیه واله که موقعیت ممتازی در جامعه داشتند فرمود که بهتر از آن ها نیز زنانی هستند.
فراموش نکنیم که این بانوان، تنها الگویی برای زنان نیستند، بلکه خداوند آن‌ها را الگویی برای همه مردم معرفی کرده است. به عبارت دیگر؛ افرادی که به دنبال احقاق حقوق از دست رفته زنان هستند و دم از تساوی حقوق مرد و زن می زنند، راه را به اشتباه نروند. قرآن مسیری را نشان می دهد که زن می تواند در موقعیتی برتر و قابل طرح به عنوان الگو برای مردان نیز قرار گیرد. (در آیات بالا به وضوح می توان این نکته را از آیات مشاهده کرد و فهمید)
اینکه ملاک های ارزشی قرآن با ملاک های ارزشی مطرح در جامعه امروز چه مقدار تفاوت دارد را به قضاوت شما واگذار می کنیم. اما فراموش نکنیم که همرنگی جماعت، دلیل خوب و قابل توجیهی نیست.
