کارشناسان اقتصادی بعد از توافق ابتدایی ایران و غرب با احتیاط بسیار در این مورد اظهارنظر کردند. مثلا واحدی عضو هیات نمایندگان اتاق ایران گفت: "همه می دانند که تحریم ها یا اساسا تحریم برای هر اقتصادی زیان بار است. همه هم تاکید دارند که این تحریم هایی که طی سال های گذشته براقتصاد ایران تحمیل شده، ظالمانه بوده است. بنابراین به صورت روشن و مشخص خواسته بخش خصوصی و صاحبان کسب و کار رفع تحریم هاست. اما نکته این است که در صورت رفع تحریم ها آیا وضعیت اقتصادی کشور سامان پیدا می کند؟ پاسخ من این است که وضعیت به جهت ارتباط با بازارهای بین المللی بهتر می شود ولی واقعا در اینکه بگویم کسب و کار در ایران رونق می گیرد، شک دارم. آنچه موجب شده ما در اقتصاد کارمان سخت شود هم تحریم های خارجی و هم مشکلات داخلی است. به طور نمونه قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار در اوج دوران تحریم ها با تلاش اتاق ایران در مجلس به تصویب رسید. هدف بخش خصوصی این بود که حداقل در شرایط تنگنای تحریم های خارجی محیط مناسبی برای کسب و کار در کشور ایجاد شود ولی متاسفانه دولت گذشته به طور کامل قانون را کنار گذاشت و دولت یازدهم هم چندین بار اعلام کرده که در جهت اجرای این قانون حرکت می کند. حرف من این است که ایجاد محیط مناسب برای کسب و کار ربط مستقیمی به تحریم ها ندارد. دولت ها باید در مسیری حرکت کنند که فعال بخش خصوصی و سرمایه گذار با خیالی آسوده اقدام به راه اندازی کسب و کار کند. اما متاسفانه همه ما می دانیم که محیط کسب و کار در اقتصاد ایران مطلوب نیست."
اسدالله عسگراولادی تاجر سرشناس نیز معتقد است که نمیتوان تا توافق نهایی انجام نشود نمیتوان چیزی در مورد تاثیر آن بر اقتصاد گفت. وی با بیان اینکه بعد از اعلام بیانیه مذاکرات گروه ۱+۵ روایتهای مختلفی از آن مطرح شده است، میگوید: حال حاضر نمیتوان پیشبینی خاصی در مورد شرایط اقتصادی کشور با لغو تحریمهای بین المللی داشته باشیم. بنده از تلاشهای تیم مذاکره کننده بهویژه از زحمات آقای ظریف تشکر میکنم اما هنوز نظر واحدی برای لغو تحریمهای اقتصادی از سوی کشورهای غربی شنیده نشده است. باید تا تیرماه صبر کرد و بعد از اجرایی شدن لغو تحریمها تفسیرهایی را از وضعیت اقتصادی کشور داشته باشیم.
البته بهنام ملکی، اقتصاددان اعتقاد دارد اگرچه بیانیه مذاکرات هستهای هنوز شکل عملیاتی به خود نگرفته است و باید منتظر بود تا در آینده چه اتفاقی رخ میدهد اما این موضوع از نظر فضای روانی تاثیر مطلوب خود را به جای میگذارد. وی با بیان اینکه اساس لغو تحریمها قابل دفاع است، میگوید: در شرایط تحریمی زمینه فساد برای برخی بهوجود آمده بود تا در این فضا پولهای کلانی را از طریق واردات و... به جیب بزنند اما لغو تحریمها البته با حفظ عزت ملی و اقتدار در چارچوب خاص میتواند تا حد قابل توجهی به فسادهای اقتصادی پایان دهد.: البته لغو تحریمها در صورت عدم مدیریت صحیح در کنترل واردات کالای خارجی ضربه مهلکی به اقتصاد کشور بویژه بخش تولید و اشتغال وارد میکند و چنانچه بعد از توافق هستهای کشور جولانگاه واردات بیرویه کالاهای خارجی شود تاثیر این موضوع بر اقتصاد کشور بشدت منفی خواهد بود. هرچند برداشته شدن دیوار تحریمها و تعامل با دنیا میتواند اثرات قابلتوجهی در روابط بینالمللی (سیاسی ـ اقتصادی) به همراه داشته باشد اما این فرصت طلایی باید با استراتژی راهبردی درست در جهت بازسازی توان تولید و تکنولوژی صنایع کشور به کار برده شود تا راهبرد جدید در راستای رونق تولید و حمایت از صادرات مدرن شکل عملی به خود گیرد.
بسیاری از کارشناسان از جمله دبیرکل خانه اقتصاد ایران اعتقاد دارند که اگر تحریمها تدریجی برداشته شود اثری بر اقتصاد ایران ندارد. مسعود دانشمند، ایران درباره تاثیرات بیانیه اخیر بر اقتصاد ایران اظهار کرد: این بیانیه عملا بر اقتصاد کشور تاثیرگذار نیست و تنها بستر را برای نگارش موافقتنامه نهایی طی 3 ماه آتی فراهم میکند چگونگی لغو تحریمها در موافقتنامه نهایی از اهمیت فراوانی برخوردار است و بر اقتصاد کشور تاثیرگذار خواهد بود.اگر همانطور که جان کری، وزیر خارجه آمریکا گفت لغو تحریمها بعد از تفاهمنامه نهایی منوط به راستیآزمایی از طرف ایران باشد، آثارش در اقتصاد کشور دیر و ناچیز خواهد بود.
دانشمند تصریح کرد: اگر همانطور که مقامات ایرانی گفتند تا توافقنامه نهایی امضا شود، بلافاصله تحریمها برداشته شود، قطعا اقتصاد ما به سرعت از آن تاثیر خواهد پذیرفت. فعلا باید تا 10 تیرماه صبر کنیم و ببینیم چه چیزی در متن نهایی نوشته خواهد شد و تحریمها چگونه برداشته میشود. در شرایط فعلی اتفاق خاصی در مذاکرات هستهای نیفتاده و به تبع آن تاثیری هم روی اقتصاد ایران نخواهد داشت. وی میافزاید: مهمترین چیزی که باید برداشته شود تحریم بانکی است زیرا با همین محدودیتهایی که در فروش نفت وجود داشت، سال گذشته نزدیک 50 میلیارد دلار صادرات نفتی داشتیم. اگر تحریمهای بانکی را بردارند این 50 میلیارد به سرعت به 60 میلیارد هم میرسد و دسترسی ما به منابع بانکی بینالمللی باعث میشود که بتوانیم برای واردات مواد اولیه از خارج، از تسهیلات بانکی با بهره 4 یا 5 درصد استفاده کنیم. این امکان به تولیدکنندگان ما کمک میکند که با هزینه کمتری تولید کنند و قابلیت رقابتپذیری بیشتری داشته باشند.
مردم اقتصاد
شاید هیچ دولتی به اندازه دولت یازدهم برای مذاکره و چانهزنی سیاسی اختیارات نداشته و به همین علت هنوز برای خیلیها این مقدار اختیارات قابل هضم نیست؛ اینکه دولت بر سر آب سنگین راکه فوردو و محدودیت شدید هستهای بتواند با طرف غربی مذاکره کند در نظام جمهوری اسلامی کمسابقه است. با قرائت بیانیه لوزان و اینکه گفته شد تحریمها برداشته میشود خیلیها به آینده امیدوار شدند؛ آیندهای که قرار است تیم اقتصادی دولت یازدهم برای مردم بسازد.