هیچ کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند مذاکرات هسته‌ای در تیر 1394 چه نتیجه‌ای در بر خواهد داشت و با هر نتیجه‌ای وضعیت اقتصاد چه خواهد شد اما می‌توان تاثیرگذاری مذاکرات یک سال و نیم اخیر را بررسی کرد و نتیجه آن را به آینده تعمیم داد. در مطلب پیش رو گزارشی از رویدادهای اقتصادی در مذاکرات گذشته و احتمالات آینده را بررسی می کنیم.
دلار
از ابتدای آغاز دوره تازه مذاکرات هسته ای، بازار ارز ابتدا به رکود رفت اما به تدریج با کش آمدن آن ارز نیز گران شد. برخی تحلیلگران اقتصادی و فعالان بخش خصوصی همچنان در مورد آینده قیمت گذاری دلار ابهاماتی دارند. دولت از سویی اعلام کرده که برنامه دلار تک نرخی را به طور موقت از دستور کار خارج کرده و از طرف دیگر همچنان برخی بخش های بانک مرکزی از دلار تک نرخی دفاع می کنند. گمانه زنی ها نشان می‌داد در کوتاه مدت امکان دستیابی به دلار تک نرخی وجود ندارد ولی حداقل جهت حرکت مذاکرات به سمتی می رود که روند قیمت گذاری دلار را نزولی کند. اما این پیش بینی درست از آب در نیامد و دلار بیشتر از تصور گران شد. براین اساس گمانه زنی ها تایید می کند، همچنان ارز می تواند روند افزایشی را ادامه دهد.
پیش‌بینی می‌شود در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات بعد از چند روز کاهش کاذب نرخ دلار، قیمت ارز ثابت باشد. یعنی بهترین حالت برای قیمت ارز ثبات آن است.
طلا
بیش از آنکه مذاکرات هسته ای و اقدامات دولت در کاهش قیمت سکه موثر بوده باشند، رشد اقتصادی امریکا براین فلزگرانبها ضربه وارد کرده است. طی شش ماه گذشته قیمت طلا در بازارهای جهانی به کمترین حد به نسبت 4 سال گذشته رسیده است. پیش بینی های معتبر سایت های بلومبرگ و کیتکو نیز نشان می دهد که طلا با همین دست فرمان می تواند به نرخی کمتر از 1000 دلار برای هر اونس نیز کاهش پیدا کند. اگر چنین اتفاقی در بازار طلا رخ دهد، قیمت این فلزگرانبها به حوالی سال های پایانی دهه 90 باز می گردد. تحلیلگران بین المللی اعتقاد دارند کاهش رشد اقتصادی امریکا می تواند منجر به رشد بهای طلا شود ولی طی ماه های گذشته از سال 2014 رشد اقتصادی امریکا به صورت پلکانی رشد داشته است. اما با این وجود کاهش رشد اقتصادی چین موجب شده تا پیش بینی رشد اقتصادی 4.5درصدی جهان در سال 2014 محقق نشود و حداکثر انتظار رشد به 3 درصد تنزل پیدا کند.
براین اساس کشورهای غربی می توانند دارایی های خود را برای سرمایه گذاری به این منطقه انتقال دهند. در صورتی که چنین اتفاقی رخ دهد بازهم رشد اقتصادی جهانی تقویت می شود و به دنبال آن قیمت طلا کاهش می یابد. به این ترتیب ایران هم می تواند طی ماه های آینده در روند قیمت گذاری طلا نقشی کلیدی ایفا کند. همزمان در زنجان، معدن طلای زرشوران توسط معاون اول رئیس جمهور افتتاح می شود. ورود این معدن به چرخه تولید طلای جهانی نیز در قیمت گذاری های آینده نقشی کلیدی خواهد داشت. فعالان اقتصادی اعتقاد دارند دوره کنونی زمانی مناسب برای سرمایه گذاری در بازار طلا به شمار نمی آید چراکه تمامی پالس هایی که از بازار مخابره می شود خبر از تحولاتی جدید در بازار دارد. طی شش ماه ابتدایی سال با توجه به شرایط بازار ارز و البته تحولات بازارهای جهانی طلا، قیمت انواع سکه و طلا در ایران کاهش یافت. طی یک سال گذشته هم هیجانات از این بازار تخلیه شده تا نرخ‌ها بر مبنای اتفاقات واقعی بازار رقم بخورد. سکه تمام بهار آزادی از ابتدای امسال 3.7 درصد کاهش قیمت را تجربه کرده است که نشاندهنده بازدهی منفی در این بازار است. در این شرایط دارندگان طلا و سکه زیان دیده‌اند. با این شرایط سرمایه‌گذاری در این بازار با توجه به تحولات بازارهای جهانی و بازار ارز نمی‌تواند منطقی باشد.
بورس
سال گذشته حداقل در میان بازارهای مالی، بورس تهران بیشترین سود را از مذاکرات هسته ای برد و رکورد 45 ساله بازار سرمایه را زد اما این روزهای خوش خیلی زود تمام شد. پس از انتخابات ریاست جمهوری شاخص کل بورس تهران بیش از 35 هزار واحد رشد را در پرونده خود به ثبت رساند و حتی به مرز بازدهی 116 درصدی نیز رسید. این شرایط موجب شد تا سازمان بورس برای سال 1393 پیش بینی بازدهی 65 درصدی را ارائه دهد ولی از اسفند سال گذشته روند نزولی شاخص کل آغاز شد و در پایان سال شاخص بیش از 10 هزار واحد کاهش را در پرونده خود به ثبت رساند.
آخرین گزارش ها نشان می دهد بورس بیش از 6 میلیون سهامدار دارد ولی همگی این افراد طی شش ماه به این جمع بندی رسیده بودند که دارایی هایشان در این بازار آب می رود. از سوی دیگر دولت نیز به شدت نگران واکنش صنعت کشور و حتی افکار عمومی به وضعیت دماسنج اقتصاد ایران بود. براین اساس وزیرامور اقتصادی و دارایی و حتی معاون اول رئیس جمهور به ماجرای بورس ورود کردند و تلاشی تازه را برای تغییر جهت شاخص بازار سرمایه کلید زدند ولی بیش از آنکه تکاپوی آنها به نتیجه برسد، مذاکرات هسته ای و گفت و گوهای ظریف و عراقچی در بازار تاثیر گذار بود. فعالان بازار اعتقاد دارند با توجه به روند مذاکرات وضعیت بورس هم بهبود پیدا می کند. در صورتی که بار تحریم ها کاهش یابد، صنایع کشور نیز می توانند بیش از گذشته فعال شوند و همین اتفاق منجر به رشد وضعیت عمومی شاخص کل بازار سرمایه می شود. شاخص کل بورس تهران که در بهار امسال زیان 7.6درصدی را به سهامداران تحمیل کرده بود در تابستان نیز نتوانست بازدهی مثبتی ایجاد کند.اگر هزینه خرید و فروش سهام نیز لحاظ شود حدود 1.5 درصد دیگر به زیان سهامداران افزوده خواهد شد تا 10.8 درصد زیان کرده باشند. تحلیلگران بازار اعتقاد دارند بهبود روند مذاکرات و احتمال دستیابی به توافق پایدار، بیشترین اثرگذاری مثبت را در بازار سرمایه دارد.
