شبکه های اجتماعی که در هر دوره ای با تنوعی از پیام ها مواجه هستند این روزها پر شده اند از الکی مثلا... هایی که ظاهرا آخرین ورژن از این پیام ها محسوب می شوند و از هیچ موضوعی برای ساختن سوژه دریغ نمی کنند. در چند ماه گذشته شبکه های اجتماعی با سرعتی بالا به رسانه هایی قدرتمند تبدیل شدند و هیچ خبر و اتفاقی نیست که ردی از آن در این شبکه ها نباشد. حتی گاهی اوقات شبکه های اجتماعی خود شروعی برای یک جریان سازی و خبر بودند و معمولا حاشیه هایی را همراه داشتند که رسانه های رسمی را وادار به پرداخت آن کردند.
پیام های متنوعی که محتوای اصلی شبکه های اجتماعی را شامل می شود و در ظاهر فقط با عنوان جوک از آن ها یاد می شود، دیگر تنها خلاصه در خندیدن و خنداندن نیستند بلکه خیلی از پیام ها مفاهیم گسترده ای را مطرح می کند، حتی اگر پیام در غالب دو کلمه باشد؛ مثل همین الکی مثلا... ها. اغلب این پیام ها در ذات خود رگه هایی از انتقاد، واکنش و... دارند که معمولا هم فهمش خیلی سخت نیست.
در واقع در دنیای امروز که با عنوان جامعه اطلاعاتی از آن یاد می شود تولید محتوا به اندازه ای افزایش پیدا کرده که هر اندازه هم با رسانه های رسمی و شبکه های اجتماعی در ارتباط باشیم باز هم اتفاق یا خبر ندانسته ای باقی می ماند.
پیام های اینچنینی معمولا با یک حرکت ملایم شروع شده، بعد از مدتی به اوج می رسند و بعد به مرور از تب و تابشان کاسته می شود که در اوج بودن هم بستگی به ظرافت ها و جذابیت های پیام دارد. اگر بخواهیم از نمونه های قبل تر این پیام ها نام ببریم توهین به شخصیت ها، پیام هایی با موضوع همسر شخصیت ها و.... هستند که هر کدام از این ها هم در دوره ای فراگیر و بعد از مدتی فروکش کردند.
پیام های الکی مثلا...! هم مانند سایر موج های پیامی که تا به حال در شبکه های اجتماعی اتفاق افتاده در ظاهر طنز گونه خود خیلی مواقع حرف های زیادی دارد. البته جنبه طنازی و دلنشینی این پیام ها قابل انکار نیست.
تکه کلام های فضای مجازی
اگر به کمی قبل تر برگردیم یعنی زمانی که تلویزیون سریال های طنز زیادی داشت تکه کلام های خاصی از شخصیت های سریال ها مورد توجه قرار می گرفت و خیلی ها از آن استفاده می کردند، نمونه بارز آن کارهای مهران مدیری بود به ویژه در شب های برره.
حالا با وجود قدرت شبکه های اجتماعی نه تنها تکه کلام ها تحت تأثیر این شبکه ها هستند بلکه رسانه های رسمی هم در مواری برای رساندن حرف خود از محتوای شبکه های اجتماعی وام می گیرند.
از میان محتوای شبکه های اجتماعی گاهی بعضی پیام ها ویژگی هایی دارد که به مرور به عنوان یک تکه کلام هم از آن ها استفاده می شود. ابتدا که الکی مثلا... ها! وارد شبکه های اجتماعی شد مثل خیلی پیام های قبلی بود اما کم کم جذابیت این پیام رسانه های رسمی را هم درگیر خود کرد و تعدادی از روزنامه ها مانند وطن امروز با تیتر: "مثلا محیط زیست!" و هفت صبح با تیتر: "مثلا جشنواره جوان ها... الکی!" از ظرفیت الکی مثلا... ها استفاده کردند.
و یا سایت عصر ایران که در مطلبی تعدادی عکس از موضوعات روز جامعه انتخاب و برای هرکدام پیامی طنز را با عنوان الکی مثلا عنوان کرده که علاوه بر جنبه طنز حاشیه های پیش آمده برای آن موضوع را هم در نظر گرفته. مانند تصویری از علیرضا رضا داد دبیر جشنواره فیلم فجر که با پیامی در کنار عکس وی، به نوعی به سانسور کردن چهره خانوم ها در پخش مراسم اختتامیه از تلویزیون اشاره شده.
نمونه دیگر راهپیمایی 22 بهمن که آنجا هم در پلاکاردها ردی از الکی مثلا...! ها وجود داشت، مانند: راهپیمایی چه قدر خلوته.....الکی مثلا ما کوریم!
بنابراین با وجود شبکه های اجتماعی یک اتفاق فارغ از خوب و بدش به سرعت همه گیر می شود و هیچ مانعی برای این کار وجو ندارد. این همه گیری گاهی خوب گاهی هم اثرات نامطلوب دارد. اما خوب یا بد همه جا دیده می شود و فرقی ندارد راهپیمایی 22 بهمن باشد یا اختتامیه جشنواره فیلم فجر.
این پیام ها گاهی در ابتدا آنقدر جدی هستند که برای ادامه دادنشان انگیزه ای ندارید اما وقتی به انتهای مطلب می رسید چند کلمه کوتاه شما را با محتوایی کاملا متفاوت از آنچه که در بالا آمده بود متعجب می کند و این از ظرافت های محتوای این روزهای شبکه های اجتماعی است. یک نمونه جالب آن در پیام های الکی مثلا... پیامی است با این مضمون که "دوستان گرامی مدتیه که باز جوک هایی رایج شده که همه چی رو به شوخی می گیرن الکی مثلا فلان... این عادت زشت ماست که همه چی رو به شوخی می گیریم و مسخره می کنیم که واقعا خسته کننده شده........الکی مثلا من خیلی حالیمه".
موج الکی مثلا...! ابتدا با پیام هایی ساده شروع شد و کم کم وارد موضوعات جدی تر شد اما همنچنان جذابیت خودش را دارد و چه بسا باز هم به جذابیت هایش اضافه شود.
تأثیرگذاری و قدرت شبکه های اجتماعی به حدی رسیده که رسانه های رسمی را هم وادار به دنبال کردن خود می کند. اینکه تعدادی از روزنامه ها تیتر اصلی خود را از محتوای شبکه های اجتماعی می گیرند و یا سایت ها با موضوع پیام های الکی مثلا... تصاویری را منتشر می کنند به این معنا است که رسانه های رسمی متوجه قدرت و جذابیت شبکه های اجتماعی شده اند و از ظرفیت این شبکه ها برای افزایش جذابیت خود استفاده می کنند. البته سایر رسانه ها استفاده از ظرفیت های شبکه های اجتماعی را مدتی است در نظر دارند که در مطلب روزنامه و صفحات اینستاگرامی چند مورد را مطرح کردیم.
از این به بعد هر کی از این الکی ها بزاره خودش میدونه….